HZ.ÖMER VE PARA

Yazar Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayâtû's Sahâbe   

12.Haz.2006

Hz. Ömer bir gün dörtyüz dinarı bir keseye koyarak hizmetçisine "Bunu Ebu Ubeyde b. el-Cerrah'a götür ve sonra oralarda oyalanıp bu parayı ne yapacağını öğren" dedi. Hizmetçi paraları alıp Ebu Ubeyde'ye götürdü ve "Mü'minlerin Emîri bu dinarları, ihtiyaçlarını gidermen için sana gönderdi" dedi. Ebu Ubeyde "Allah Teâlâ, Mü'minlerin Emîrine merhamet etsin" dedi ve sonra cariyesini çağırarak ona "Şu yedi dinarı falan aileye, şu beş dinarı falan kişiye götür. Şu beş dinarı da falana ver" diye emretti. Böylece hiç bir şey bırakmaksızın paranın tamamını fakirlere dağıttı. Hz. Ömer'in hizmetçisi dönüp geldi ve gördüklerini olduğu gibi ona anlattı. Bu kez Hz. Ömer "Şimdi de şu dörtyüz dinarı alıp Muaz b. Cebel'e götür. Aynı şekilde onun evinde de biraz oyalanıp paraları ne yapacağını öğren" dedi. Hizmetçi paraları Muaz'a vererek "Mü'minlerin Emîri ihtiyaçların için bu parayı sana gönderdi" dedi. Muaz da "Allah ona merhamet etsin ve kendisine bol bol ihsan eylesin!" diye dua etti. Sonra o da Ebu Ubeyde gibi cariyesini çağırarak "Şu paraları al! Falan aileye şu kadar, falan adama bu kadar ver. Falan yoksula da şu kadarını götür" dedi. Bunun üzerine Muaz'ın hanımı "Allah'a yemin ederim ki o gönderdiğin kişiler kadar biz de muhtacız. Bundan bize de birşeyler ayır" dedi. Ancak kesede iki dinardan başka para kalmamıştı. Muaz bu ikisini de hanımına verdi. Hizmetçi Hz. Ömer'e dönerek gördüklerini ona anlattı. Bunları öğrendiğinde Hz. Ömer sevinerek "Onlar birbirlerinin kardeşidirler" buyurdu (1).

Bir gün Hz. Ömer arkadaşlarına "Herkes bir temennîde bulunsun!" dedi. Bunun üzerine onlardan birisi "Bu ev dolusu param olup tamamını Allah yolunda infak etmeyi isterdim" dedi. Bir diğeri "Ben de bu ev dolusu altınım olup da hepsini Allah için dağıtmayı isterdim" dedi. Bu meyanda bir başkası da şunları söyledi: "Ben de bu ev dolusu mücevhere sahip olup tamamını Allah yolunda infak etmek isterdim". Sonunda Hz. Ömer de "Bana gelince, ben, Ebu Ubeyde b. el-Cerrah, Muaz b. Cebel ve Huzeyfe b. Yeman gibi adamlardan bu ev dolusu adamım olup onları Allah yolunda müslümanların işlerinde kullanmak isterdim" buyurdu.

Daha sonra Hz. Ömer hizmetçisiyle, Huzeyfe b. Yeman'a mal gönderdi ve giderken de ona "Oralarda biraz oyalan da bu malı ne yaptığını öğren" diye tenbih etti. Hz. Huzeyfe kendisine gönderilen bu malı ihtiyaç sahiplerine ve komşularına dağıttı. Ondan sonra da aynı şekilde Muaz b. Cebel ile Ehu Ubeyde'ye de bir miktar mal gönderdi. Onlar da Hz. Huzeyfe gibi bu malları dağıttılar Bunun üzerine Hz. Ömer, arkadaşlarına "Onlar gibi adamlara sahip olmayı istemekte ne kadar haklı olduğumu gördünüz" dedi (2).

[1] Terğib II/177 (Terğib'de "Bu hadisin râvileri Mâlikü'd-Dârr'a kadar sikadırlar. Ancak Mâlikü'd-Dârr'ın kim olduğunu bilmiyorum" denilmektedir); Heysemî III/484 (Burada şu açıklama vardır: "Mâlikü'd-Dârr, Hz. Ömer'in azatlısı Mâlik b. İyad'a verilen bir isimdir. Bu kişi birçok ashâba yetişmiş; Hz. Ebubekir, Ömer, Ebu Ubeyde ve Muaz b. Cebel'den hadis rivayet etmiştir. İki oğlu avn ve Abdullah ile Ebu Salih es-Semmân da kendisinden rivâyette bulunmuşlardır. Ali b. El-Medînî onun Hzb. Ömer'in hazineden olduğunu söylerken İbn Sa'd da onu Medine tâbiinlerinin birinci tabakasından sayar ve "O tanınmış bir zattı" der"); Ebu Nuaym, Hilye I/237 (O da Mâlik'ten); İbn Sa'd III/300 (Mâan b. İsa'dan).
[2] Buharî Târihü's-Sağîr s. 29 (Zeyd b. Eslem'den, o da babasından).